Voor Blauw, vakblad voor alle professionals bij de Nederlandse politie, schrijven de lectoren van de Politieacademie columns over uiteenlopende onderwerpen. In het julinummer de column van Otto Adang, lector openbare orde en gevaarbeheersing.
Leren van geweldgebruik
De Nederlandse politie heeft de ambitie om ‘een lerende organisatie’ te zijn: ‘een kennisintensieve organisatie die weet wat werkt en in welke context, die zorgt voor de condities om te kunnen leren en waarin leren een systematisch onderdeel van het werkproces is met het oog op permanente ontwikkeling’. Dat blijkt in de praktijk nog niet zo gemakkelijk, blijkt keer op keer uit onderzoek naar bijvoorbeeld klachtbehandeling, integriteitsonderzoeken en een sterkte-zwakteanalyse van de opsporing.
Ook de Nationale ombudsman constateerde in het rapport ‘Verantwoord politiegeweld’ uit 2013 dat de politie onvoldoende leert: er is te weinig aandacht voor zelfreflectie op het gebruikte geweld. In dat opzicht is de vorig jaar van kracht geworden nieuwe procedure voor het melden, registreren, toetsen en beoordelen van geweldsaanwendingen door opsporingsambtenaren interessant.
Met het nieuwe proces beoogt de politie expliciet het lerend vermogen van de politieorganisatie te vergroten. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Binnen het kader van de Stelselherziening geweldsaanwending politie is de Ambtsinstructie voor de politie aangepast met de bedoeling dat de politie geweldsaanwendingen transparant verantwoordt, politiemedewerkers continu leren van hun geweldsaanwending en in staat worden gesteld hun vakmanschap hoog te houden. Hierbij moet de interne beoordeling eenduidig, gezaghebbend en transparant plaatsvinden. Het nieuwe proces vraagt in een aantal opzichten om een cultuurverandering bij de politie, waarbij toetsen van geweldsaanwending en het lering trekken uit voorvallen waarbij geweld is aangewend van elkaar gescheiden zijn.
De hulpofficieren van justitie vervullen in dat proces van toetsing een voor hen nieuwe en voor het proces cruciale rol. De teamchef heeft daarentegen geen rol in de toetsing, maar dient zich te focussen op de personeelszorg en is verantwoordelijk voor het initiëren van leerprocessen. Aan de teams gekoppelde IBT-docenten moeten ook deel gaan nemen aan zogenoemde 'leercirkels', bedoeld om met directe betrokkenen of, waar van toepassing, in bredere kring te reflecteren op relevante gebeurtenissen. Het is de vraag hoe het nieuwe proces in de dagelijkse werkpraktijk in de eenheden vorm krijgt en welke goede werkwijzen, belemmeringen of blinde vlekken er zijn. Dat is precies de vraag die we vanuit de Politieacademie de komende tijd - in opdracht van de portefeuillehouder geweld - willen beantwoorden.
We horen graag uw ervaringen en via interviews, focusgroepen en peer reviews gaan we gericht op zoek naar informatie. De beste politie van de hele wereld is immers de politie die met alle geweld wil leren en blijven leren.
