Hoe krijgen we meer tijd in de wijk? Praktische stappen die werken

De wens om als politie actiever in de wijk te werken bestaat al lang. Maar waarom is dat zo ingewikkeld? Is er te weinig tijd voor? Zit de politie vast in remmende patronen? Of ontbreekt het aan goede leiding? 

Op 20 februari staan deze vragen centraal tijdens het Politiedebat op de Politieacademie in Apeldoorn. In aanloop naar dit debat leggen we een aantal van deze vragen voor aan Ingrid van der Veeken, teamchef Midden-Schieland, eenheid Rotterdam. Zij is groot voorstander van wijkgericht werken.

Zie jij kansen om meer tijd vrij te maken voor wijkgericht werken?

‘In mijn ervaring is er zeker tijd voor wijkgericht werken. Ik zie het als mijn rol als teamchef om wijkagenten hiervoor vrij te maken. En ze aan te zetten de straat op te gaan. Want het is zo belangrijk om voeling te hebben en houden met bewoners van de wijk. Die legitimiteit moet je verdienen: hoe vaker je er bent, hoe vaker je zichtbaar bent, hoe meer mensen je vertrouwen en hoe vaker mensen meldingen willen doen. 

Bovendien: 48 procent van de tijd van de noodhulpagenten is niet-belaste tijd. Dat betekent dat de collega’s die dan geen melding hebben gekregen, ook geen administratieve taken of verkeerscontroles doen. Die tijd kun je heel goed inzetten. Door bijvoorbeeld naar die mevrouw te gaan die je gisteren hebt geholpen tijdens een melding en die nazorg verdient.’

Wat kunnen we anders doen om meer tijd vrij te maken voor wijkgericht werken?

‘Een totaaloplossing zoeken we niet, maar we willen wél praktische stappen waarmee we kunnen testen in onze wijk. Zo denk ik dat we processen beter kunnen organiseren. Neem een aangifte: daar hoeven niet meerdere collega’s ter controle mee bezig te zijn. Ik vind dat de eerste versie van de aangifte in één keer goed moet zijn en dat niemand de aangifte verder controleert. Zo zorgt de diender die de aangifte opmaakt er zelf voor dat de kwaliteit van de aangifte omhooggaat. 

Als teamchefs verbinden we onze dienders zoveel mogelijk met de wijk via een taakaccent. Bijvoorbeeld met het taakaccent jeugd. Dat betekent dat jij vandaag hier een buurtonderzoek gaat doen door bijvoorbeeld een goed gesprek met een jeugdige aan te gaan. 
En ja, ik ga dan uit van vertrouwen: jij kan dit en ik vertrouw erop dat je dit goed doet. Lukt het je niet, kom dan bij mij en dan help ik je.’ 

Kunnen noodhulp en wijkgerichte taken meer met elkaar gecombineerd worden?

‘Jazeker. Nogmaals, zonder goede verbinding met de wijk krijgen we geen meldingen. Dus investeren we in het contact met de bewoners. Het is zoeken en puzzelen om mensen aan de praat te krijgen. ‘Hé, hoe gaat het met u vandaag?’, is al een heel goede start. 

Laatst vertelde een kind van een lagere school tijdens een voorlichting op haar school dat haar vader een wapen in haar rugzak had gestopt. ‘Mag dat eigenlijk wel?’, vroeg ze. Als dat gebeurt in jouw wijk, dan weet je dat er mensen klem zitten. En dat je aan de slag moet en wil.’  

Kunnen agenten pro-actiever te werk gaan, op weg gaan naar meldingen in hun wijk?

‘Als de agenten meer informatie hebben over de wijk, dan kan dat zeker. Zo was er een autoverhuurbedrijf dat een verhuurbedrijf voor criminelen bleek te zijn. Als agenten een auto staande houden, kijken ze op wiens naam deze staat. Bleek deze auto bij dit verhuurbedrijf te horen, dan maakten mijn agenten er uitgebreide mutaties van. 

Met al deze informatie bij elkaar kon een ondermijningscasus worden opgebouwd. Zo hebben we het bedrijf na een paar maanden kunnen oprollen. Iedereen werkte er graag aan mee, want uiteindelijk wil iedereen graag bijdragen aan het vangen van een crimineel. Of je nu noodhulp doet of wijkagent bent.’  

Kun je wijkgerichter gaan werken als er meer sturing komt vanuit de Operationeel Commandant (OPCO) en de Operationeel Expert (OE) van het team?

‘Ik ben meer van verleiden dan van sturen. Natuurlijk is er ook een duidelijke opbouw nodig, waarbij de OPCO met de collega’s de lijn voor de dienst uitzet en bijstuurt waar nodig. De OPCO kan de opdracht geven om na een gebeurtenis nadrukkelijk de verbinding aan te gaan met lokale bewoners. 

Het vraagt veel soft skills van de OPCO om de opdracht succesvol uitgevoerd te krijgen. Het is dus de verbinding tussen praktisch dienderwerk en collega’s proactief inzetten.’ 

Kunnen boa’s een deel van het wijkgerichte werken overnemen van de politie?

‘Dat kan zeker op leefbaarheidsthema’s. Boa’s mogen bonnen schrijven en aanhouden, mits ze natuurlijk volledig opgeleid zijn. Gaat het om ingewikkeldere problematiek, zoals verslaving, geweld of slachtofferschap, dan komt een agent in beeld. Idealiter zitten boa’s ook bij de uitleg. Dan zijn ze helemaal op de hoogte van wat er speelt in de wijk. 

Ik zie ook veel in het sterker worden van de positie van de Operationeel Expert Wijk. Het zou heel mooi zijn als deze diender voor het basisteam plannen kan maken voor de wijk. Uiteraard met signalen van de wijkagenten. Hierdoor kunnen collega’s de noodhulp met wijkwerk combineren. De Politieacademie zou zo’n opleiding heel mooi kunnen verzorgen.’