'Bedreiging van VIPS in Nederland veel ernstiger dan in andere Europese landen'

Het bewaken en beveiligen van rechters, politici, advocaten en journalisten vraagt erg veel tijd van de politie. Edwin Bakker is sectorhoofd Kennis en Onderzoek van de Politieacademie en hoogleraar Terrorismestudies aan Universiteit Leiden. In de podcast De Academie van 1 januari 2024, vertelt hij dat het aantal bedreigde personen in Nederland enorm groot is en de aard van de bedreiging zeer ernstig.

'Het is veel erger dan in andere landen. Alleen in Italië zie je een vergelijkbaar niveau, maar daar komt de dreiging voornamelijk uit één hoek, namelijk de georganiseerde misdaad. In Nederland komt de dreiging uit de misdaad, maar ook van andere kanten. Nederland heeft wat dat betreft echt een probleem', vertelt Bakker.

Willem Woelders, directeur Bewaken en Beveiligen bij de politie, zegt in dezelfde aflevering dat de situatie veel slechter werd na de moord op de broer van de kroongetuige in het Marengoproces en de moord op advocaat Derk Wiersum. 'Het werd duidelijk dat we niet alleen mensen moeten gaan beveiligen waarvan het risico op een aanslag op basis van informatie voorspelbaar is, maar ook als een aanslag voorstelbaar is. Daarmee wordt de doelgroep opeens veel groter. Je moet in veel meer gevallen een risico inschatten, terwijl je weinig informatie hebt. Maar je moet wel de beveiliging zien te organiseren. De vraag is dan: wanneer en op grond waarvan verminder je de beveiliging weer.'

Lokale inschatting van dreiging

Het beveiligen zorgt bij politie en justitie voor de nodige hoofdbrekens. De politiek geeft aan dat er een nationale aanpak nodig is, maar Bakker en Woelders geven aan dat dat niet haalbaar is. Bakker: 'We hebben het niet alleen over bekende mensen die worden bedreigd, maar ook over lokale dreigende situaties. Denk bijvoorbeeld aan wethouders die worden gestalkt. Je hebt het dan over duizenden mensen. Dat vraagt om een lokale inschatting en besluiten door het lokale openbaar ministerie.'

Kan een bedreigd persoon de hond uitlaten?

Het bewaken en beveiligen zorgt voor een hoge werkdruk. Edwin Bakker ziet dan ook meer politiemensen en samenwerking met private partijen als belangrijke eerste maatregelen. Woelders vult daarop aan dat er ook moet worden geïnvesteerd in betere 'intelligence' en moderne techniek. Hierdoor kan er efficiënter worden gewerkt. 'Maar ook moeten we de discussie voeren over hoe ver de beveiliging gaat. Het kan volgens mij niet zo zijn dat een beveiligde persoon in zijn vrije tijd de hond wil uitlaten waardoor er diverse politiemensen in dienst moeten komen. Dit is een gevoelig punt, maar het vraagt wel degelijk om een discussie.'

Meer informatie

• De podcast De Academie over Bewaken en Beveiligen is te beluisteren in jouw favoriete podcastapp