Boekpresentatie ‘Crime Scripting in theorie en praktijk’

Ana Isabel Barros is lector Intelligence aan de Politieacademie. Binnen het Kenniscentrum Criminaliteitsbeheersing, Intelligence en Opsporing ontwikkelt ze methoden en modellen. Hiermee kan de politie criminele organisaties een stap voor zijn, zoals met ‘crime scripting’. Ze schreef mee aan het verzamelwerk ‘Crime Scripting: Theorie en Praktijk’. Dit deed ze samen met Thom Snaphaan en Peter Klerks. Zij verzorgden de eindredactie van het boek en zijn gastdocent aan de Politieacademie. Woensdag 18 september presenteerden zij dit belangrijke boek op de Politieacademie in Den Haag. In dit boek zijn voor het eerst kennis en ervaringen over deze methode gebundeld. Van wetenschappers en mensen uit de praktijk.

Het verzamelwerk werd gepresenteerd voor een volle zaal met geïnteresseerden. Kathelijne van Kammen, plaatsvervangend directeur Politieacademie, opende de middag. ‘Onze studenten zijn de toekomstige experts. Zij zullen werken aan het bedenken van slimme oplossingen om criminaliteit tegen te gaan en te voorkomen. Crime scripting is een veelgebruikte methode. Dit boek is een prachtig voorbeeld van onderzoek met en in de praktijk. Ik denk dat onze studenten veel meerwaarde kunnen halen uit dit boek.’

Hoe gaat een crimineel te werk?

Dertig jaar geleden werd crime scripting geïntroduceerd in de criminologie. In deze methode worden blauwdrukken beschreven van criminele activiteiten. Dit is door de jaren heen een steeds belangrijker gereedschap geworden in de toolbox van criminaliteitsbestrijders.

Vaak kijken we naar criminaliteit als iets bijzonders. Maar zien we criminaliteit als een verdienmodel? Met logistieke ketens, die zo ingericht zijn dat ze ook winst maken? Dan ontvouwt zich een ander beeld. De naam zegt het in feite al. Crime scripting levert een script over de vraag hoe een crimineel tewerk gaat.

Barros: ‘Neem bijvoorbeeld hennepteelt. Er moet geproduceerd worden. Dus is er een productielocatie nodig die goed te bereiken is. Verder zijn grondstoffen nodig en veel water en elektriciteit. De crimineel wil niet gevonden worden. De vraag is dus hoe die crimineel, of de groep criminelen vervolgens dan te werk gaan. Een goed script beschrijft in feite het hele proces van criminele activiteiten.’

Denken in effecten

Ligt er eenmaal een goed crimescript van alle factoren die een misdrijf mogelijk maken? Dan ligt er een aantal interventies open voor de politie. Dat kan een arrestatie zijn. Maar het kan ook een nauwlettender preventieve monitoring zijn van lege panden in de gemeente.

Barros: ‘We weten dat criminelen heel weerbaar zijn. Ze zullen hun verdienmodel aanpassen op de interventies van de opsporingsdiensten. Dit heeft een kat-en-muis-spel tot gevolg. Hoe kunnen we dan de beste interventies identificeren? Daarvoor is het belangrijk om criminaliteit te ontrafelen als een systeem in al zijn facetten. Door zo goed mogelijk in kaart te brengen wie alle betrokkenen zijn. Wie hun relaties zijn en wat alle benodigde activiteiten zijn. Maar ook wat het criminele verdienmodel is.’

Bonuskaart

In het boek beschrijft Barros hoe de weerbaarheid van criminele praktijken gemodelleerd kan worden. Dat kan door crime scripting te combineren met het onderliggende sociale netwerk. En met de financieel-economische aspecten van de handel. Zo kunnen strategieën worden geïdentificeerd. Die kunnen effectief zijn om de veerkracht van criminele samenwerkingsverbanden te verminderen.

Barros: ‘Criminelen gebruiken geen bonuskaart. Met andere woorden, je weet niet wat ze doen. Wij werken met die blinde vlekken. Bij de Politieacademie zullen we ons blijven bezighouden met kennisontwikkeling over de invulling van die blinde vlekken. En de aanpak van criminaliteit. We willen dat een intelligence-afdeling sneller kan werken dan een criminele organisatie. We willen de crimineel dus echt een stap voor zijn.’