Onderwijs 'Nieuwe e-learning is krachtig onderwijsmiddel en goede voorbereiding op de praktijk' Geschreven op vrijdag 13 december 2024 Politiestudenten hebben sinds kort een nieuw leermiddel tot hun beschikking. Hiermee hunnen ze hun kennis over omgaan met onbegrepen gedrag bijspijkeren. Lector Onbegrepen gedrag, veiligheid en samenleving Bauke Koekkoek heeft met een onderwijsteam van het bestaande handboek ‘Omgaan met onbegrepen gedrag’ een e-learning gemaakt. Dit is een duidelijke en interactieve samenvatting. Deze e-learning is nu onderdeel van het lesmateriaal van de basispolitieopleiding. Het handboek ‘Omgaan met onbegrepen gedrag’ wordt sinds een aantal jaar al gebruikt in de basispolitieopleiding. Daarnaast werd binnen de Politieacademie gebruik gemaakt van het leermiddel 'Handhaven en Hulpverlenen'. Dat was een middel waarin politieagenten en mensen uit de zorg, in een menu van zes uur, film thema’s konden kiezen. Het bevat beeldmateriaal uit de praktijk van werken met personen die in de war zijn. ‘Dat was een goed leermiddel, maar voor ons in het onderwijs wat te diep’, zegt Peter Roosenstein, leraar Gedrag & Communicatie aan de Politieacademie. ‘Het was meer geschikt voor experts van sociaal psychiatrische problematiek. Het was minder geschikt voor studenten die startbekwaam moeten worden en op de noodhulp komen te werken. Er was al langer een wens om dat leermiddel aan te passen. We wilden dat het voor onze doelgroep - studenten van de Politieacademie - meer te overzien zou zijn.’ Minder is meer In het boek ‘Omgaan met onbegrepen gedrag’ van Bauke Koekkoek staan allerlei modellen die wél direct van toepassing zijn op de doelgroep politiestudenten. Onderwijskundigen Ronald Neef en Estell Grootenhuis en docenten Ingrid Muurman en Peter Roosenstein, hebben het samen met Bauke Koekkoek gemaakt. Het doel was vanuit het handboek een e-learning te ontwikkelen. Peter: ‘In het handboek zit heel veel verdieping. Er worden veel zaken in besproken. Dat is voor ons onderwijs heel fijn, dat de studenten voorbeelden krijgen van hoe iets werkt in de praktijk. Voor Bauke was het belangrijk dat zijn theorie er op de goede manier in kwam. Tegelijk is er in de e-learning niet de tijd om alles helemaal uit te leggen. We hebben veel met elkaar overlegd wat de juiste manier was om de e-learning samen te stellen. We hebben de lesstof behoorlijk moeten inkorten, maar altijd met de gedachte: minder is meer.’ Krachtig onderwijsmiddel De samenwerking leidde uiteindelijk tot de nieuwe e-learning. Peter: ‘In de e-learning worden met vragen, stellingen, video’s en toetsen, verschillende onderwerpen uitgelegd. Dit gebeurt op een voor studenten behapbare, begrijpelijke en duidelijke manier. Het is de bedoeling dat de studenten voor de verschillende simulaties de e-learning hebben gedaan. Zodat ze wat ze geleerd hebben in de e-learning, kunnen gebruiken in de oefeningen met de acteurs. Op die simulaties krijgen ze weer feedback. De e-learning is nu samengevoegd in het onderwijs én verbonden aan de lessen met acteurs. Dat maakt het een heel krachtig onderwijsmiddel en een goede voorbereiding op de praktijk. Het gebruiken van de theorie in de praktijk eist reflectie en bewustwording. Dat is een belangrijk leerproces.’ Aantrekkelijker dan het boek ‘De motor achter deze e-learning zijn echt de onderwijskundigen en de docenten geweest’, zegt Bauke. ‘De samenwerking liep als een trein. Onderwijskundigen kijken naar de doelen van zo’n onderdeel, waar deze aan moet voldoen. Ook naar welke stappen je in moet bouwen om er voor te zorgen dat de studenten het leerdoel halen. Zo goed voorbereid en volgens de regels kijken, vond ik een heel sterke inbreng.' 'Ik ben heel tevreden over het hele proces. Nu ligt er een toegankelijke e-learning die je kunt volgen in je eigen tempo, waar en wanneer je wil. Er is ook al belangstelling vanuit andere politiecollega’s. De e-learning is echt een krachtige samenvatting van het boek. Voor veel studenten is dit interactieve leermiddel een stuk aantrekkelijker dan het handboek pakken. Aan de ene kant is dat mooi. Aan de andere kant blijft het zo, dat wanneer je je echt in het onderwerp gaat verdiepen, je het boek erbij moet pakken.’ Directe feedbackloop ‘Wat ik heel leuk vind aan de e-learning, is het videomateriaal, zegt Bauke. ‘We hebben bestaand, openbaar beschikbaar videomateriaal gebruikt. Helaas wel met gezichten onherkenbaar gemaakt en met spraakvervorming van de mensen die erop te zien zijn. Dat mag niet anders van de Wet politiegegevens. Dat is wel een frustratie van mij, want het is best belangrijk om de gezichtsuitdrukking te zien van iemand die op een agent reageert. Maar er is wel heel goed nagedacht over het videomateriaal dat je te zien krijgt.' 'Onderdelen uit het boek, zoals verbaal en non-verbaal communiceren, zie je in die video’s mooi terugkomen. Dit geldt ook voor het stellen van vragen om uit te zoeken wat er met iemand aan de hand is. Didactisch is dat heel goed: er is een model of er zijn dingen die je kunt doen. De studenten kijken bijvoorbeeld naar een video en daarna moeten ze laten weten wat ze van de theorie wel en niet hebben teruggezien. Daar krijg je dan weer een reactie op. Dat is een heel directe feedbackloop.’ Overtuigend Onbegrepen gedrag is nu een factor in zo’n zeventig procent van al het politiewerk op straat. Voor alle verschillende gevallen van onbegrepen gedrag bestaat geen duidelijke handelwijze. Bauke: ‘Het is niet zo van: als je het op deze manier aanpakt, dan komt het allemaal wel goed.' 'Als je in een video laat zien dat er in de praktijk dingen worden geprobeerd, maar niet lukken, dan gaat het veel meer leven. Hetzelfde geldt voor dat sommige dingen wel en andere dingen juist niet werken. Dit is veel overtuigender dan alleen bepalen hoe het allemaal zou moeten.' 'Om ervaring op te doen met onbegrepen gedrag, is het trainen van situaties met acteurs waardevoller dan deze e-learning. In de praktijk situaties meemaken en daarna feedback op krijgen, is nóg waardevoller. In het onderwijs proberen we kleine situaties te creëren waardoor je meer in het echte werk wordt getrokken. Dit werkt soms beter dan alleen maar een stukje tekst lezen.' 'Dat is het mooie aan deze e-learning: het helpt om over de drempel heen te komen van alleen theorie. Het helpt een student meer betrokken te zijn en meer na te denken over hoe iemand zich in een echte situatie gedraagt en hoe hij dan doet.’