Organisatie Onderwijs Onderzoek 'Verbinden én optreden vraagt om buitengewone vaardigheden' Geschreven op maandag 2 september 2024 Politiewerk in een verdeelde samenleving. Dat stond centraal tijdens de Opening van het Politieonderwijsjaar vandaag op de Politieacademie in Apeldoorn. Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel sprak als één van de aanwezigen ook over dit thema. ‘Verbinden én optreden op het hetzelfde moment vraagt om buitengewone vaardigheden, zeker in een gepolariseerde omgeving. Het doet mij goed te horen dat hier binnen het politieonderwijs veel aandacht voor is. Zoals bij de onderdelen de-escalerend communiceren en omgaan met weerstand.’ De Opening Politieonderwijsjaar ging dit jaar over hoe onderwijs en onderzoek inspelen op politiewerk in een verdeelde samenleving. De dag begon met drie minicolleges. Directeur Politieacademie Leonard Kok stond in zijn openingswoord stil bij de groeiende tegenstellingen en onverdraagzaamheid in de samenleving ‘We zien elke dag dat de verdeeldheid in de samenleving aan het toenemen is’, zei Leonard. ‘Dat merken we op twee manieren ook binnen de Politieacademie. Als eerste bij hoe mensen met elkaar omgaan. Vorig jaar stuurde ik kort na uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen een berichtje rond. Met de vraag: #hoeishetomjoutezijn. Die had ik niet zelf bedacht, maar vond ik wel heel mooi. Het is makkelijk om je eigen standpunt te blijven herhalen. Maar voor de verdraagzaamheid is het veel beter om elkaar een nieuwsgierige vraag te stellen: hoe gaat het met je? Waarom ben je verdrietig, of blij? Dat gesprek is binnen de Politieacademie en de politieorganisatie hartstikke nodig.’ ‘Ten tweede heeft de verdeeldheid in de samenleving gevolgen voor de uitvoering van het politievak en de opleidingen’, zei Leonard. ‘De vorming tot een goede politieman- of vrouw is in de opleiding steeds belangrijker. We noemen het ook wel de professionale beroepsidentiteit. Dat gaat over stevig staan. Letterlijk, in fysieke zin. Maar ook in overdrachtelijke zin, als in de mentale en morele weerbaarheid. Korpschef Janny knol voegt daar nog een belangrijk punt aan toe. Namelijk de rechtsstatelijkheid. De politie is waakzaam en dienstbaar aan de waarden van de rechtstaat. Je mag demonstreren, natuurlijk. Maar het is geen vrijbrief om dan maar te doen en te laten wat je wil. We hebben vrijheid van meningsuiting. Maar dat betekent niet dat je mag discrimineren of racistische grappen mag maken. Dat geldt binnen en buiten de politie. De Politieacademie heeft de opgave om politiemensen op te leiden die stevig in hun schoenen staan. Die het verschil kunnen maken en zo op een goede manier hun werk kunnen doen.’ Dagvoorzitter Louis Pronk ging in gesprek met Leonard Kok en plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer. Zij onderstreepte het grote belang van aandacht voor het thema verdeeldheid en polarisatie. ‘We moeten onze nieuwe collega’s nóg beter toerusten op de rol die zij moeten gaan innemen. Zestig procent van de collega’s in het basisteam Rotterdam Centrum zitten daar nog niet langer dan drie jaar. Veel studenten die net van de opleiding komen, komen in een ingewikkelde omgeving te werken. Die moeten we zo goed mogelijk voorbereiden en weerbaar maken voor waar ze allemaal tegenover komen te staan.‘ David van Weel hield zijn eerste speech als minister van Justitie en Veiligheid Hij richtte zich in het bijzonder tot de politiestudenten. ‘Hoewel ik het politiewerk nog niet van binnen en buiten ken, heb ik hiervan al wel een eerste indruk. Niet alleen door mijn eerste gesprekken met politiemensen en de korpsleiding. Maar ook omdat het politieoptreden volop in de media staat. En dat is niet zo vreemd. Al vóór, maar zeker sinds corona, zijn de tegenstellingen in de samenleving groter geworden. Mensen lijken maatschappelijke onrust sneller te voelen en sterker te uiten. Het grijze gebied wordt daarbij steeds kleiner. Iets móet zwart of wit zijn.’ De minister doelde daarbij onder anderen op de pro-Palestina protesten, klimaatactivisten op de A12 en boeren die op snelwegen hooibalen en autobanden in brand staken. ‘Deze verschillende voorbeelden hebben één ding gemeen: het leidde tot de inzet van honderden éxtra politieagenten. Agenten die zich liever hadden beziggehouden met wijksurveillance, recherchewerk of de aanpak van drugscriminaliteit. Dat vind ik pijnlijk. En als mensen vervolgens over het politieoptreden ook nog eens vanuit een politieke mening oordelen, is dat extra pijnlijk. Want de politie is bij uitstek neutraal.’ ‘Als jullie nieuwe minister vind ik het ontzettend belangrijk dat jullie je werk goed kunnen doen’, richtte de minister zich opnieuw tot de studenten. ‘Dat jullie je kunnen concentreren op de kerntaken van de politie. Hiervoor hebben we een samenleving nodig waarin mensen meer naar elkaar omkijken. In plaats van naar een ander of de overheid te wijzen. Niet meteen de straat op omdat de overheid te weinig doet. Maar weten wie er in je straat wat extra hulp kan gebruiken. Niet meteen een ander overschreeuwen, maar een praatje maken om er samen uit te komen. We hebben een wéérbaardere samenleving nodig en deze oproep zal ik de komende tijd zoveel mogelijk doen.’ Na deze woorden was er aandacht voor het onderzoek ‘Politiewerk in verre uithoeken’. Onderzoekers kijken naar politiewerk in afgelegen gebieden, waar bewoners weinig vertrouwen hebben in de overheid. Lector gebiedsgebonden politiewerk Teun Meurs sprak erover met Ali Küçüksahin, wijkagent van Delfzijl Noord en buitendorpen Noord. Docent Bart Collard vertelde ook nog hoe je polariserende onderwerpen op een neutrale manier bespreekbaar maakt in het vakspecialistisch onderwijs. Duo-docent van het jaar 2024 Plaatsvervangend directeur Politieacademie Kathelijne van Kammen maakte daarna bekend wie er Duo-Docent van het Jaar was geworden. Het ging dit jaar voor het eerst om een duo-nominatie: Een docent en een collega uit de praktijk die samenwerken en het onderwijs nóg beter maken. Docent recherchekunde Martijn van Beek en Karlijn Martens, operationeel specialist in de eenheid Landelijke Opsporing en Interventies, zijn de winnaars. Als laatste was er aandacht voor de vraag wat het in 2024 betekent om startbekwaam te zijn. En hoe belangrijk mentale weerbaarheid hierbij is. Docent mentale weerbaarheid Olaf Sichterman ging hierover in gesprek met student Giel Zwaag. Het begin van een nieuwe traditie Voor de afsluiting van de Opening Politieonderwijsjaar kwam minister Van Weel opnieuw naar voren. Via een videoverbinding was er contact met de klokkentoren van de Politieacademie. Daar stonden twee studenten klaar om het nieuwe onderwijsjaar symbolisch in te luiden. Het begin van een nieuwe traditie. Om ook de buitenwereld te laten weten dat er weer een nieuw onderwijsjaar is begonnen. Om verder te bouwen aan de politie van morgen en overmorgen.